Cultuurshock, ehhh ik? - de column van Nel

Ergens in het najaar van 2010 – een jaar na onze emigratie – zitten we bij de kleuterjuffrouw voor een gesprek.
Aan het einde van het gesprek vraagt ze hoe het ons ‘hier’ bevalt.
Op dat moment zijn we heel druk met het bouwen van ons bedrijf, Hans zit niet lekker in zijn vel en ik loop rond met een cultuurshock.
“Ja, goed, prima. Ja ja, we zijn heel druk met ons bedrijf”, probeer ik overtuigend te zeggen.

Dan vertelt ze dat ze 20 jaar geleden uit Wenen in ons dal is komen wonen.
En dat ze veel moeite heeft gehad om haar plek te vinden in een toch wel gesloten dalcultuur.
Ik barst in huilen uit en zeg snikkend: “Ja, zo ervaar ik het eigenlijk ook wel.”

Oostenrijk, het land waar iedereen altijd zo vriendelijk was tijdens de wintersport in mijn jeugdjaren.
Met dat in mijn achterhoofd heb ik me rondom onze emigratie totaal niet verdiept in de cultuur.
Noem het dom, noem me naiëf.
Van de Fransen is bekend dat ze stug zijn.
Van Nederlanders die in Zwitserland wonen hebben we ook nog wel wat verhalen.
Maar die Oostenrijkers: die zijn in mijn vakantieherinnering altijd heel aardig.

“Noem het dom, noem me naiëf.
Maar ik heb me rondom onze emigratie totaal niet verdiept in de cultuur.”

Eenmaal geëmigreerd, kom ik mezelf aardig tegen.
Er zijn geen mensen die zeggen: “Ben je nieuw hier? Waar kom je vandaan? Vertel eens?”
De anonimiteit van de stad ken ik, maar dat is in een dorp toch anders?
Ik heb het gevoel dat ik zelf overal zoveel moeite voor moet doen.
En als ik al een gesprek met locals heb, kan ik ze amper verstaan.
Ik kan best een woordje Duits, maar dit dialect kan ik echt niet volgen.
We wonen fantastisch, maar het eerste jaar mis ik de spelende kinderen om het huis voor onze kinderen.
We woonden in Utrecht aan een heel fijn plantsoentje waar de bankjes voor het huis stonden, waar de kindjes samen speelden en waar we elke zomer een pleinbarbeque hadden.
Is dat wat ze met een cultuurshock bedoelen?

Ik voel me klein en kwetsbaar
Alsof ik niet in staat ben om contact te maken met mensen.
Ik ken mezelf niet op deze manier, denkend aan mezelf in Utrecht aan het plein wonend…

Ik merk dat ik de hele kleine dingen ontzettend waardeer. Een vraag. Een ‘dag’. Een vriendelijke lach.
Ik ben ontvankelijk voor de kleinste vormen van positieve aandacht.
‘Mijn’ kassière bij de Spar in het dorp is denk ik de eerste geweest door wie ik me echt gezien voelde.
Gewoon, door haar vriendelijkheid en simpelweg doordat ze wat vraagt of zegt.
Dat raakt me.
Zo simpel…

Mijn kapster is ook een erg geïnteresseerde vrouw en vraagt altijd hoe het gaat.
Ze vertelt me een tijdje geleden dat er nieuwe mensen in het dorp zijn komen wonen.
Een Duits stel dat al 30 jaar hier op vakantie kwam en nu een restaurant is begonnen.
Ze hebben het moeilijk, vertelt ze.
Om klanten naar hun restaurant te krijgen, maar ook om zich echt thuis te voelen tussen de locals.
“We zijn nu eenmaal aardiger tegen toeristen dan wanneer mensen hier komen wonen.
We hebben er inmiddels heel wat zien komen en gaan.”

Het voelt als een bevestiging:
“Zie je, ik ben niet gek.”

Ik voel er van alles bij.
Het voelt pijnlijk om te horen.
Het voelt als een bevestiging: “Zie je, ik ben niet gek.”
En ik voel ook een soort van trots: we hebben het toch maar ‘geschaft’ en zijn er nog steeds!

Sociale lokale evenementen in het dorp of van school zullen voorlopig nog wel een arena voor me blijven.
En ik denk dat ik me nog niet helemaal dieper heb aangepast.
Maar de bergen en onze droomplek zijn toch echt ons thuis.

Figuur: Vijf fasen van een cultuurshock [bron: www.barendspsychology.com]

PS: Eigenlijk heb ik de kassière bij de Spar nog nooit verteld hoe belangrijk zij – vooral in de beginfase – voor mij is geweest.
Omdat het me zo heeft geraakt, ben ik bang dat ik het haar niet met droge ogen kan vertellen.
Maar dat mag geen reden zijn om het haar niet te laten weten.
Dus ik trek binnenkort de stoute schoenen aan, desnoods met een kaartje.

In de handige vertrekchecklist ‘DroomplekPlanner’ delen we een aantal vragen met je om de cultuur van het land en de streek in kaart te brengen zodat je je in ieder geval beter kunt voorbereiden dan ik ;-).

Geen opt-in formulier geselecteerd